Κωνσταντινούπολη ή Ιστανμπούλ;

Όλο και πιο συχνό είναι τα τελευταία χρόνια, το φαινόμενο να αποκαλείται από Έλληνες (τουλάχιστον στη φωνή), η Κωνσταντινούπολη με το τουρκικό της όνομα (και διεθνές ταυτόχρονα): Ιστανμπούλ (ή Ιστάνμπουλ κατά τον ορθό τονισμό).

Το να αποκαλούν έτσι την Κωνσταντινούπολη οι Έλληνες όταν συνομιλούν με ξένους, είναι κάτι το λογικό. Προσωπικά, την αποκαλώ κι εγώ έτσι όταν συζητώ στην αγγλική γλώσσα (και με Τούρκους). Διεθνώς, ο όρος «Κωνσταντινούπολη» έχει επικρατήσει να χρησιμοποιείται κυρίως όταν γίνεται αναφορά στην βυζαντινή περίοδο. Κακώς λοιπόν οι Έλληνες επιμένουν να αγνοούν επιδεικτικά αυτή την λεπτομέρεια. Αυτή την ονομασία έχουν επιλέξει η Τούρκοι για την συμπρωτεύουσά τους κι οφείλεται να γίνεται σεβαστή (άλλο αν αυτοί δεν δείχνουν τον ίδιο σεβασμό και αποκαλούν, ακόμη κι εντός Ελλάδος π.χ. την Κομοτηνή με το οθωμανικό της όνομα: «Κιουμουλτζίνα»).

Το θέμα όμως είναι, τί γίνεται όταν Έλληνες απευθυνόμενοι σε Έλληνες, χρησιμοποιούν επιδεικτικά τον τουρκικό όρο (αρκετοί και λανθασμένα: Ινσταμπούλ ή Ισταμπούλ), αντί για τον καθιερωμένο ελληνικό; Θα πρέπει η όποια εμπάθεια απ’ όπου κι αν πηγάζει αυτή, να οδηγεί σε τέτοια φαιδρά φαινόμενα ραγιαδισμού; Συνήθως, όσοι το πράττουν αυτό, χρησιμοποιούν το επιχείρημα, πως αυτή είναι η διεθνής ονομασία και γι’ αυτό την χρησιμοποιούν.

Εντάξει, σύμφωνοι. Αυτή είναι η διεθνής ονομασία και δεν υπάρχει αντίρρηση επ’ αυτού. Αλλά το επιχείρημα είναι όχι απλά φτηνό, αλλά ξεφτιλισμένο… Είναι διεθνής ονομασία κι όχι εγχώρια· άρα μη «υποχρεωτική», όταν χρησιμοποιείται μεταξύ Ελλήνων (ή «ελληνόφωνων»). Πέραν αυτού, γιατί δεν γίνεται επίκληση τού ίδιου επιχειρήματος όταν γίνεται λόγος για άλλες πόλεις; Όσοι αποκαλούν την Κωνσταντινούπολη «Ινσταμπούλ», αποκαλούν και το Λονδίνο «Λόντον», το Παρίσι «Παρί», την Ρώμη «Ρομ» ή «Ρόμα», την Αθήνα «Άθενς»; Μάλλον όχι… Γιατί λοιπόν, επιλεκτικά γίνεται χρήση τής διεθνούς ονομασίας τής Κωνσταντινούπολης; Γιατί η καταφυγή σε τέτοιες γραφικότητες; Θέλουν να δηλώσουν και να υπερτονίσουν την μη ελληνικότητα τής Κωνσταντινούπολης μήπως; Δεκτόν, γιατί ούτε κι ο γράφων την θεωρεί ελληνική (αλλά πολυεθνική και με ελληνική παρουσία), όπως και δεν θεωρεί την Αγιά Σοφιά, μνημείο τού Ελληνισμού (τουναντίον μάλιστα). Αυτός όμως, δεν είναι λόγος για τέτοιες λεκτικές «υπερβάσεις». Γιατί, η «αντισυμβατικότητα» πολλές φορές δεν απέχει και πολύ απ’ την γελοιότητα…