Πάρε-Δώσε

Στο οροπέδιο του Δομοκού, στον νομό Φθιώτιδας, υπάρχει ένας σιδηροδρομικός σταθμός με το όνομα «Καλλιπεύκη». Το τοπίο εκεί άλλοτε ήταν πολύ όμορφο, «πνιγμένο» από πεύκα (εξ ου και η ονομασία του σταθμού). Σήμερα ο σταθμός δεν λειτουργεί, το δε τοπίο είναι φάντασμα του παρελθόντος και απογυμνωμένο από το φυσικό του κάλλος. Όταν λειτουργούσε, εξυπηρετούσε τα κοντινά χωριά, Άγιος Στέφανος (Νεζερός), Τρίλοφο (Κούρνοβο), Περιβόλι (Δερελί), Κορομηλιά κ.ά.

Κατά την διάρκεια της Κατοχής, είχαν στήσει εκεί φυλάκιο οι ιταλικές δυνάμεις. Στον σταθμό εργάζονταν τότε εκεί, ως εργάτης, κι ένας αγαθός τύπος που τον έλεγαν Επαμεινώνδα.

Ο Επαμεινώνδας αντιμετώπιζε το ίδιο πρόβλημα, που αντιμετώπιζαν εκείνη την εποχή και οι περισσότεροι Έλληνες: Την πείνα …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

Την δεκαετία του ’60 εγώ ήμουν μικρός, αλλά θυμάμαι αρκετά από την δράση των συγχωριανών μου στο χωριό. Δεν υπήρχε τηλεόραση, και δεν υπήρχε ούτε καν ρεύμα. Θυμάμαι ότι μια ομάδα καμμιά δεκαριά από τους πιο νέους και πιο δραστήριους του χωριού έβρισκαν διάφορους τρόπους για να σπάνε την μονοτονία του χωριού. Ο καθημερινός τρόπος ήταν με το να πειράζουν τον τρελό του χωριού, ο οποίος τρελός όπως λέγανε οι πιο γέροι, ήταν λίγο αγαθός αλλά τον αποτρέλανε η ομάδα των νέων από τα πολλά και έντονα πειράγματα.

Η ομάδα αυτή είχε εντοπίσει ποιοι είναι οι πιο αγαθοί του χωριού, αλλά και των πλησιέστερων χωριών. Ήταν καλό να μην σε βάλουν στο μάτι, άμα σε έβαζαν στο μάτι μπορούσαν να σε αποτρελάνουν.

Μια μέρα, από ένα κοντινό χωριό ήρθε κάποιος για να αγοράσει ένα μουλάρι. Έπεσε αμέσως το σύνθημα, γιατί ο αγοραστής ήταν ένα αγαθό ανθρωπάκι, και ήταν του χεριού τους. Αφού αγόρασε το μουλάρι, το πήρε τραβώντας από την καπιστριάνα να το πάει στο χωριό του. Στον δρόμο συναντά τον πρώτο, ο οποίος τον χαιρετά …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

«Ένας αητός τω Βρέντζηδω σκότωσε το Μαγιάση
κι όλοι μαζί φωνάξαμε η χέρα του ν’ αγιάσει.
Μέσα στο δικαστήριο γιατί ‘χενε σκοτώσει
κι έπρεπε οπωσδήποτε αίμα κι αυτός να δώσει».

Tο γεγονός που συγκλόνισε τη μεταπολεμική Κρήτη είχε σχεδόν ξεχαστεί. Ακουγόταν μόνο σαν θρύλος, σαν μακρινή ανάμνηση, σχεδόν σαν ένα παραμύθι που όποιος το αφηγείται προσπαθεί να προσθέσει και κάτι δικό του, συνήθως πιο εντυπωσιακό. Έλεγαν για κάποιον ψυχωμένο Κρητικό που είχε κόψει την κεφαλή ενός δωσίλογου μέσα στα δικαστήρια του Ηρακλείου. Η αρχική ιστορία δεν είχε γραφτεί, οι λεπτομέρειες δεν είχαν διευκρινιστεί. Ακούγονταν πολλά· άλλος μιλούσε για έναν αντάρτη που μπήκε ξαφνικά στην αίθουσα του δικαστηρίου, διέκοψε τη συνεδρίαση, πλησίασε το εδώλιο, έβγαλε το μαχαίρι και, αφού έκοψε το κεφάλι του προδότη, το πήρε και έφυγε. Άλλοι παρουσίαζαν τα πράγματα πιο σκληρά: O δράστης παρακολουθούσε τη δίκη κι όταν έκοψε το κεφάλι το πέταξε από το παράθυρο στο δρόμο. Το στοιχείο της υπερβολής διακρινόταν παντού…

Ένας συνομήλικός μας από τα Ανώγεια είχε αρχίσει ένα μεσημέρι να διηγείται την ιστορία του Μαγιάση. Με συγκλόνισε! Τον θεωρούσε προδότη, έλεγε ότι είχε κάψει ολόκληρα χωριά ο Μαγιάσης, ότι είχε ξεκοιλιάσει έγκυες γυναίκες και ότι ένας χωριανός του κατάφερε να τον τιμωρήσει όπως του άξιζε. Τον μαχαίρωσε μέσα στο δικαστήριο. Δεν πρόλαβε να τελειώσει και οι υπόλοιποι της παρέας άρχισαν να συμπληρώνουν το ψηφιδωτό της προφορικής ιστορίας. Κανένας δεν είχε προσωπικές μνήμες, όλοι είχαν γεννηθεί κάμποσα χρόνια μετά απ’ αυτό το συγκλονιστικό γεγονός. Επομένως οι «μνήμες» δεν ήταν δικές τους. Όσα διηγούνταν τα είχαν ακούσει από άλλους, μεγαλύτερους.

Πέρασαν κάμποσα χρόνια ακόμη. Η ιστορία του Μαγιάση και του Βρέντζου συνέχιζε να με απασχολεί· ήθελα να συναντήσω κάποτε τον πρωταγωνιστή της, να μιλήσω μαζί του …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

Στα πλαίσια του Εθνικού Διχασμού, που έλαβε χώρα στα μέσα της δεκαετίας του 1910, η Εκκλησία δεν είχε μείνει αμέτοχη, λαμβάνοντας εμφανώς θέση με τους βασιλόφρονες-αντιβενιζελικούς. Το βασικό αντικείμενο της διένεξης μεταξύ βασιλιά και Βενιζέλου, ήταν η είσοδος ή όχι της Ελλάδος στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Α’, βάσει εδαφικών ανταλλαγμάτων και εγγυήσεων από την Γερμανία υποστήριζε την ουδετερότητα, ενώ ο Βενιζέλος την συμμετοχή στο πλευρό των Άγγλων και των Γάλλων, προσανατολισμένος στην υλοποίηση της «Μεγάλης Ιδέας».

Με το Κίνημα της Εθνικής Αμύνης του Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη, το 1916, και κάτω από τις κατακτητικές διαθέσεις των Βούλγαρων, παρατηρήθηκε ωστόσο κι ένας διχασμός ανάμεσα στις τάξεις της Εκκλησίας, καθώς οι μητροπόλεις των «Νέων Χωρών» (έτσι εξακολουθεί ν’ αποκαλεί το Πατριαρχείο τα εδάφη που ενσωματώθηκαν στον εθνικό κορμό κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους· δηλαδή τη Μακεδονία, τη Θράκη, την Ήπειρο, την Κρήτη και νησιά του ανατολικού και βορείου Αιγαίου), εμφανίζονταν να είναι, λίγο έως πολύ φιλοβενιζελικές.

Στην «Παλαιά Ελλάδα», οι μητροπόλεις υπό την καθοδήγηση του αρχιεπισκόπου Αθηνών, Θεόκλητου Α’, εξέφραζαν με κάθε τρόπο την εναντίωσή τους στον «Σατανά» και «προδότη» Βενιζέλο, ο οποίος προσέθετε περισσότερα βέλη στις φαρέτρες των αντιπάλων του, μετά κι απ’ την ωμή επέμβαση των συμμάχων του Αγγλογάλλων, τον Νοέμβριο του 1916, σε ελληνικό έδαφος, που κατέλυαν την έννοια του κυριαρχικού δικαιώματος (σύγκρουση των συμμάχων με τον κυβερνητικό στρατό και βομβαρδισμός της Αθήνας, λόγω μη ικανοποίησης της συμμαχικής απαιτήσεως για παράδοση πολεμικού υλικού από την κυβέρνηση των Αθηνών). Μετά τον συμβιβασμό της κυβέρνησης και την αποχώρηση των συμμάχων, εκδηλώθηκε στην Αθήνα κύμα επιθέσεων και λεηλασιών εναντίων των βενιζελικών. Τα γεγονότα αυτά, έμειναν γνωστά ως «Νοεμβριανά», στα πλαίσια των οποίων εντάσσεται κι ο αναθεματισμός του Βενιζέλου που ακολούθησε λίγες ημέρες αργότερα. Η ιδέα του αναθεματισμού, φέρεται ν’ ανήκε στον μητροπολίτη Λαρίσης, Αρσένιο, η οποία κι έγινε δεκτή από την Ιερά Σύνοδο.

Έτσι, στις 12 Δεκεμβρίου 1916, πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, αντιβενιζελικό συλλαλητήριο, υπό την καθοδήγηση της Ιεράς Συνόδου.

Στο Πεδίον του Άρεως, ένα ρακένδυτο αχυρένιο ομοίωμα του Βενιζέλου που έφερε την φωτογραφία του στην κορυφή, καθώς και μια κεφαλή αιμόφυρτου ταύρου με μεγάλα κέρατα, είχαν τοποθετηθεί σ’ έναν λάκκο, μαζί με την επιγραφή «Ανάθεμα εις τον προδότην και τους συνενόχους του».

Εκεί, οι διαδηλωτές, οι οποίοι είχαν ήδη φανατιστεί, έριχναν από μια πέτρα, μικρή ή μεγάλη, επαναλαμβάνοντας την κατάρα που ξεστόμισε πρώτος ο Θεόκλητος: «Κατά Ελευθερίου Βενιζέλου, φυλακίσαντος αρχιερείς και επιβουλευθέντος την βασιλείαν και την πατρίδα, ανάθεμα έστω!».

Ήταν τόσο μεγάλος ο ζήλος των λιθοβολούντων, ώστε δημοσίευμα της εποχής αναφέρει χαρακτηριστικά: …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »